Udostępnione publicznie w 1805 roku przez Stanisława Kostkę Potockiego i jego żonę Aleksandrę z Lubomirskich zbiory dzieł sztuki zwane Kolekcją Wilanowską zawierają kolekcję malarstwa różnych epok historycznych. Tworzona w trudnym dla polskiej kultury okresie porozbiorowym galeria miała za zadanie z jednej strony odbudowanie pamięci o zwycięskim królu Janie Sobieskim, a z drugiej przedstawienie dziejów sztuki światowej. Ten dualizm z powodzeniem kontynuowali następni właściciele Wilanowa. Prezentowana obecnie w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie kolekcja należy do nielicznych w Polsce, które przetrwały tragiczne losy kraju w XIX i XX wieku.