Kalevala, Kalewala (dosł. „Kraina Kalevy”, ważnego mitycznego bohatera Finów, Estończyków, Karelów i innych ludów bałtycko-fińskich) – poemat epicki składający się z pieśni ludowych (tzw. run) i legend z terenów Finlandii, Estonii, Karelii i innych terenów, zebranych i opracowanych w XIX wieku przez Eliasa Lönnrota. Kalevala nazywana jest fińskim eposem narodowym. Kalevala to odpowiednik estońskiego eposu Kalevipoeg („Syn Kalevy”), napisanego przez estońskiego autora Friedricha Reinholda Kreutzwalda. Kalevala przyczyniła się do budzenia świadomości narodowej, wyzwolenia Finlandii spod panowania Rosji i wywarła duży wpływ na współczesną kulturę i sztukę fińską. 28 lutego w Finlandii obchodzi się Dzień Kalevali. Przekazywane w tradycji ustnej runy, należące do najstarszych zabytków twórczości ludowej, pochodzą z terenów dzisiejszej Finlandii, Estonii, Karelii, Liwonii i terenów płn-zach. Rosji. Pierwsze próby ich usystematyzowania podejmowano od początku XIX wieku. W 1835 roku lekarz, folklorysta i językoznawca Elias Lönnrot opublikował zbiór pieśni o ludowym bohaterze Väinämöinenie, pod tytułem Kalevala albo Stare pieśni karelskie o dawnych czasach fińskiego ludu, zawierający 35 run. Następne wydanie, zawierające już 50 run, ukazało się w 1850 roku i zostało przez Lönnrota zharmonizowane z różnych wariantów językowych i rytmicznych, oraz uzupełnione tak, że stanowiły logiczną całość. Poemat obejmuje okres od stworzenia świata do średniowiecza i składa się z różnych wątków, dziejących się w świecie baśniowym i realnym, opisujących życie i czyny bohaterów oraz walkę dwóch wrogich plemion o Sampo – mityczny młynek szczęścia. Niektóre rozdziały opisują zwyczaje obrzędowe oraz pieśni, czary i zaklęcia z czasów pogańskich. Kalevala została przetłumaczona na kilkadziesiąt języków, zarówno wierszem jak i prozą. J.R.R. Tolkien przyznał, że była dla niego inspiracją przy pisaniu tekstów wchodzących w skład zbioru Silmarillion. Przykładowo postać Gandalfa ze stworzonej przez niego mitologii Śródziemia jest wzorowana na głównym bohaterze eposu, czarodzieju imieniem Väinämöinen. Także język elfów quenya jest wzorowany na starofińskim. Pierwsze tłumaczenia fragmentów poematu na język polski powstawały już w drugiej połowie XIX wieku. Pierwszy pełny tekst, w przekładzie filologicznym Karola Laszeckiego i poetyckim Józefa Ozgi-Michalskiego, ukazał się w latach 60. XX wieku. W 1958 roku Janina Porazińska opracowała Kalevalę w wersji dla dzieci. W roku 1998 (PIW) ukazał się pierwszy przekład bezpośrednio z oryginału na język polski, dokonany przez Jerzego Litwiniuka, znawcę literatur nadbałtyckich.