Autor studium analizuje naturę i rolę nadziei w procesie duchowym prowadzącym do zjednoczenia przemieniającego z Bogiem oraz zmiany, jakie dokonują się w pamięci, zarówno odnośnie do procesu poznawczego, jak i duchowego pod wpływem działania nadziei wlanej. W pracy przenikają się elementy antropologiczne, filozoficzne i teologiczne, gdyż w procesie oczyszczenia duchowego psychologiczny (naturalny) wymiar pamięci otwarty zostaje na nieskończoność Boga. "Nadzieja - pisze Autor - jest na pewno tematem czasu kryzysu. (...) W swej doktrynie św. Jan od Krzyża domaga się oczyszczenia ludzkiej nadziei. Formowanie nadziei stanowi jeden z niedocenianych elementów wychowania do wiary. Nieprawdziwe i złe nadzieje potrafią być zagrożeniem dla całej przyszłości człowieka. Kultura nadziei potrzebna jest dla właściwego funkcjonowania pośród świata" (s. 276).