Zapłodnienie komórki jajowej kobiety, narodziny dziecka, dojrzewanie biologiczne i dorastanie społeczne młodzieży, dorosłość, starzenie się i śmierć to odwieczny, ale na ogół mało znany człowiekowi bieg jego życia. Dobrze jest zatem wiedzieć to: kim naprawdę jest człowiek?; jak się rozwija?; co i dlaczego w nim się zmienia?; co on zmienia wokół siebie?; jak poznaje otaczającą go rzeczywistość?; jak przeżywa i wartościuje poznawaną rzeczywistość?; jak się w tej rzeczywistości i sytuacjach życiowych zachowuje?; co zmienia w samym sobie?; jakie posiada zdolności, zainteresowania i motywacje do działania twórczego?; jak się kształtują jego przekonania światopoglądowe?; jakie wartości ceni i dlaczego?; jak planuje i realizuje swoje życie? Na postawione, przykładowe pytania staram się udzielić odpowiedzi w tej pracy, w kategoriach rozwojowych.

Psychologia rozwoju, osobowości i zachowania człowie­ka jest - jak sadzę - pierwszym tego rodzaju opracowaniem w polskiej literaturze psychologicznej.
Jego „nowością" jest opis i analiza głównych kategorii rozwojowych, jako ciągu przemian w danej sferze życia, tj. od poczęcia do jego kresu np.: rozwój biologiczny, psychiczny, społeczny. Oznacza to, że w pracy zrezygnowałem z opisów funkcji rozwojowych według kryterium wieku, jak np.: rozwój myślenia dzieci w wieku przedszkolnym, rozwój myślenia uczniów szkolnych; rozwój myślenia studentów; rozwój myślenia dorosłych.
Opis rozwoju myślenia człowieka jest przedstawiony „od jego początku do końca", jako jednolita kategoria - psychiczny rozwój, w której wiek życia jest tylko pomocniczym wyznacznikiem zachodzących w rozwoju zmian w myśleniu.
„Nowością" tej pracy jest również to, że na samym jej początku podano i opisano (w początkowych rozdziałach) „faktografię rozwoju człowieka", a dopiero w rozdziałach końcowych przedstawiono metodologiczno-teoretyczno-historyczne zagadnienia psychologii rozwoju, jako wyodrębnionej, samodzielnej nauki psychologicznej. Oznacza to, że Czytelnik najpierw poznaje konkretne informacje, a następnie informacje abstrakcyjne.
Sądzę, że takie ujęcie treści pracy - od szczegółów do ogółu i od faktów do teorii - jest łatwiejsze do studiowania.
Pozwala również na tworzenie się w świadomości Czytelnika pełnego obrazu psychologii całożyciowego rozwoju człowieka w ogóle oraz całożyciowego rozwoju poszczególnych kategorii, z uwzględnieniem zachodzących zmian wiekowych.