"Rozważając filozofię dziejów Rosji zauważamy, iż jej rysem charakterystycznym jest idą przybierająca różne znaczenie historyczne i wymiar transcendentalny. Idea rosyjska - jak sądzę - polega przede wszystkim na tym,że wśród rozmaitych zjawisk oraz praw rządzących nimi, istnieje pewnie kierunek zmian, które wzięte jako całość czy tworzące tę całość części,, zdają się zdążać ku określonemu celowi. Powinniśmy tu zaznaczyć, że idea celu jest jedynie idealnym wyrazem dążeń. Od dziesiątków lat zagadnienie to jest przedmiotem namiętnych i wielostronnych roztrząsań naukowych . Bezspornego rozstrzygnięcia wielkiego zagadnienia nie przyniosły nawet ostatnie czasy,, Czym jest idea rosyjska? Czy jest ona mesjanizmem, proroczym przeznaczeniem Rosji, światłem odnowy duchowej błądzącej ludzkości, nowym chrześcijaństwem ?. W tej walce poglądów zauważyć się daje pewna przemiana w zmagających się siłach naukowych, która może oznaczać zbliżanie się opinii interpretacyjnych." (fragm.)