Na początku 1940 roku teatrem działań wojennych była jedynie Europa. 10 maja ruszyła jednak ofensywa niemiecka na Zachód o kryptonimie „Fall Gelb” („Plan Żółty”). Niespełnione ambicje imperialne Benito Mussoliniego, dyktatora Włoch, pchnęły również kraj z Półwyspu Apenińskiego w wir walki. 10 czerwca Włochy wypowiadają wojnę aliantom, ruszając jednocześnie na Francję. We wrześniu 1939 roku Duce nie zdecydował się na podjęcie tak zdecydowanych kroków, zdając sobie sprawę, iż jego armia nie posiada wystarczających sił i środków, aby przeciwstawić się Francji i Wielkiej Brytanii podczas konfliktu europejskiego. Nie mógł też wspomóc Hitlera w walce przeciwko Polsce, gdyż to groziło wkroczeniem wojsk alianckich na terytorium Włoch. Blisko rok później podjął decyzję, która wprowadziła Włochów do walk w czasie II wojny światowej po stronie III Rzeszy. Tym samym w 1940 roku Włochy i Wielka Brytanii znalazły się w sytuacji „jeden na jeden” w Afryce Północnej. Sukcesy w Etiopii sprzed kilku lat pozostawały w świadomości żołnierzy i społeczeństwa włoskiego, mimo to wyniku starcia nikt nie był w stanie przewidzieć. Wojska agresora włoskiego pod dowództwem marszałka Italo Balbo, znajdujące się w Libii, liczyły ponad 200 tys. żołnierzy. Dodatkowo dysponowały one liczbą 300 samolotów. Podległe Balbo wojska obejmowały 5 Armię gen. Gariboldiego, składającą się z ośmiu dywizji włoskich i jednej libijskiej. W Cyrenajce znajdowała się 10 Armia gen. Guidi, w skład której wchodziły cztery dywizje włoskie i 1 Dywizja Libijska. Skład wojska włoskiego pozostawiał jednak wiele do życzenia. Żołnierze wyposażeni byli w przestarzały sprzęt, rzadko tylko wspomagany przez nowoczesne konstrukcje, wśród których prym wiódł ciężki karabin maszynowy Breda 37. Oprócz zgrupowania w Afryce Północnej Włosi dysponowali wojskami stacjonującymi na obszarach kolonialnych (w samej tylko Etiopii znajdowało się kilkadziesiąt tysięcy ludzi pod dowództwem księcia d’Aosta). Wojska te nie odegrały jednak znaczącej roli w historii tego konfliktu.