"Żuk w mrowisku" razem z powieściami "Wywrócony świat" oraz "Fale tłumią wiatr" tworzy quasi-trylogię, którą w luźną całość łączy postać Maksa Kammerera, kosmonauty, odkrywcy, buntownika, śledczego. W tych różnych rolach Kammerer prowadzi nierówną walkę - w "Żuku w mrowisku" z bliżej nieokreślonym zagrożeniem dla ludzkości ze strony tajemniczego uciekiniera - zwiadowcy Abałkina.

Zmagania Kammerera stają się dla Strugackich pretekstem do zaskakująco aktualnych refleksji o losie jednostki w systemie totalitarnym, o mechanizmach rządzących tworzeniem się elit i pseudoelit, o nieprzemijającym lęku przed wojną i terrorem, który prowadzi społeczeństwo do rezygnacji z wolności.

Arkadij Natanowicz Strugacki (ur. 28 sierpnia 1925 w Batumi, zm. 12 października 1991 w Moskwie) i Boris Natanowicz Strugacki (ur. 15 kwietnia 1933 w Leningradzie, zm. 19 listopada 2012 w Petersburgu) - rosyjscy pisarze SF, bracia, piszący wspólnie autorzy i krytycy fantastyki. Zalicza się ich do światowej klasyki - tworzone przez nich dzieła pod wieloma względami wyróżniały się na tle literatury XX w. Stanowiły też inspirację dla filmowców, m.in. Andrieja Tarkowskiego ("Stalker") czy Aleksandra Sokurowa ("Dni zaćmienia").